Senioren sexualiteit

In de intieme documentaire: 69 Liefde, Sex, Senior laat de regisseuze Menna Laura Meijer, ons een kijkje nemen in de ‘liefdeskeuken’ van ouderen boven de 75 jaar. De ingredienten, verlangen, aanraken, passie & genot nemen niet af in het gerecht liefde op oudere leeftijd. Wie denkt dat bij de oudere mens sex ‘leuk’ bij handje vasthouden, strelen en aaien blijft, heeft het mis… Meijer had vóór de documentaire zelf wel dat idee. “‘Het’ stopt gewoon ergens rond je 40e of 50e jaar. En… mijn ouders hebben het maar twee maal gedaan bij 2kids”. Niets is echter minder waar concludeert zij.
In de documentaire zie je verschillende 75 plussers over hun liefdes- en seksleven vertellen in ontwapenende beelden en gesprekken. Kees en Atie zijn bijvoorbeeld al 60 jaar samen en nog smoorverliefd. Hans werd op zijn 83ste voor het eerst echt verliefd. Wietske zorgt voor haar zwaar demente man Chris, de liefde van haar leven. Tegen verwachting in is zij verliefd geworden en heeft een minnaar Fred. Een ‘speeltje’ uitzoeken in een sexshop, dat doet de 80 jarige Sjane.
Medische artikeltjes stellen sex bij ouderen in een ander daglicht. In Medisch Contact (2010) staat: “Goede gezondheid ‘bepaalt’ in hoge mate het beter zijn van de sexuele relatie en uiteindelijk de kwaliteit van leven”. Lijkt me ook wel logisch. Ziekte geeft ongemak en veelal pijn met slecht bewegen. En bijvoorbeeld met een urinecatheter is het uiteraard lastig ‘sexen’. De onderzoekers introduceren ook het begrip ‘seksueel actieve levensverwachting’. Op 55-jarige leeftijd hebben mannen nog 15 gezonde seksjaren te gaan terwijl het voor vrouwen bij 10 jaar blijft. In dit perspectief lijkt de film van Meijer ‘buitenbeentjes’ in het voetlicht te zetten. “Wetenschappelijk” gezien is de sexuele relatie dan voorbij.
Ik geloof dat niet hoor. En ik denk ook dat sex de gewoonste zaak van de wereld is tot op oudere leeftijd. En bedenk nu zelf, straks ben jij (en ik) die oudere die zich net zo goed nog sexueel bemind wil blijven voelen.
Nu kan ik als arts ook sexualiteit uitvragen. In het verpleeghuis ontbreekt veelal een beschikbare partner en is men op zichzelf aangewezen, op hulpmiddelen of eventueel een escortservice. Dus alleen het over sex hebben en het tegelijkertijd niet als onderwerp maken van het Zorg-Leef-Plan van een bewoner vind ik wel een gemiste kans. Wij, artsen en verzorgenden zijn misschien soms toch nog wat preuts op dit gebied? “Sex bij ouderen, een taboe waarvan wij niet wisten dat het bestond”, noemt Meijer het. In zoverre is het goed dat zij senioren sexualiteit, in ieder geval weer bij mij, onder de aandacht brengt.
In een interview met Kees en Atie die al 60 jaar samen zijn stelt het stel het volgende. Het in stand houden van een goede sexuele relatie, is op een drietal pijlers gestoeld: intimiteit, passie en toewijding. En het juiste evenwicht tussen deze drie aspecten. Volgens mij is dit aan de orde in iedere relatie. Als je tête-à-tête geen goed gesprek met elkaar kunt hebben, dan komt het ‘goede gesprek’ in bed ook niet tot stand…